Theo nhận định từ y học cổ truyền, diệp hạ châu là vị thuốc mang đến công dụng tuyệt vời cho việc nâng cao và bồi bổ sức khỏe. Tính bình, hoà quyện giữa vị ngọt và đắng giúp thanh lọc, thải độc, lợi tiểu và xoa dịu thần kinh. Hãy tìm hiểu những tác dụng của hạ châu dưới đây nếu như bạn chưa biết rõ về loại dược liệu này.
Đặc điểm của cây diệp hạ châu
Dấu hiệu nhận biết
Diệp hạ châu có tên gọi khác là cây chó đẻ, chiều cao khoảng 30cm, nhiều cành nhỏ hơi tím chứa các loại lá hình thuôn bầu dục mọc so le với nhau. Hoa của cây màu trắng, quả thì nằm sát dưới lá với dạng hình cầu. Tất cả các bộ phận của cây đều được mang đi làm thuốc, trừ rễ. Trong đó sau khi hoa diệp hạ châu nở vào tháng 4 – tháng 7 thì quả mới bắt đầu xuất hiện vào tầm tháng 7 – tháng 10.
Tùy vào mục đích sử dụng của từng người, chúng ta có thể dùng cây tươi nguyên chất hoặc loại được sấy khô. Để sản phẩm không vị hư thì nên bỏ vào trong bao ni lông hoặc hũ đựng đậy nắp kín và đặt ở nơi khô ráo, tránh ánh nắng mặt trời.
>> Xem thêm đặc điểm của cây xạ đen
Giá trị thành phần
-
- Flavonoid: quercetin, rutin, kaempferol
- Triterpen: stigmasterol-3-0-ꞵ-glucosid, stigmasterol, ꞵ-sitosterol,…
- Tanin: axit galic, axit ellagic
- Axit hữu cơ: axit ferulic, axit succinic, axit dotricontanoic
- Lignan: phylanthin
- Phenol: methylbrevifolin carboxylat
- Các thành phần khác: n-octadecan, triacontanol, phylanthurinol acton, axit dehydrochebulic methyl ester
Diệp hạ châu có mấy loại?
Hạ châu là một loại cây mọc hoang, xuất hiện nhiều tại các vùng nông thôn. Và một loại dược liệu xuất hiện lâu đời nên cho đến hiện tại thì nó có 3 loại chính.
Cây chó đẻ thân xanh ( hạ châu đắng )
Là cây thảo, toàn thân cây đều màu xanh, nhẵn bóng. Hoa mọc ở kẽ lá, trong khi hõ đực nằm ở đầu cành thì hoa cái lại ở cuối cành. Quả hơi dẹt, có khía mỏng ở bên ngoài. Đây được xem là loài có dược tính mạnh nhất, tuy khi nhai có vị đắng khó chịu nhưng mang lại nhiều tác dụng. Công dụng lớn nhất là trị bệnh về gan và giảm đường huyết.
Cây chó đẻ thân đỏ ( hạ châu ngọt )
Thân cây có màu đỏ, lá dài và dày hơn loại thân xanh. Hiện tại thì nồng độ dược tính của nó không quá cao, khi nhai bạn sẽ cảm nhận được vị ngọt ở đầu lưỡi. Thế nhưng bạn cũng có thể sử dụng để điều hoà thân nhiệt, thanh lọc và thải độc tố bên trong cơ thể.
Diệp hạ châu Phyllanthus sp
Phyllanthus sp có màu xanh đậm, phiến lá hẹp, hầu như không có bất kì thành phần dược tính nào nên không được dùng làm thuốc chữa bệnh. Đối với loại này thì bạn nên chú ý dễ bị nhầm lẫn với cây chó đẻ thân xanh.
Tác dụng của hoa diệp hạ châu đối với sức khỏe
- Bên trong lá của diệp hạ châu có các hoạt chất chống oxy hóa mạnh ngăn chặn các gốc tự do không để chúng gây tổn thương tế bào
- Có tác dụng chống viêm, khử khuẩn, lấy đi các độc tố, giúp bã nhờn ở gốc lỗ chân lông được loại bỏ ra ngoài mang đến làn da trắng sáng, không mụn, thâm nám
- Nắm giữ nhiều lợi ích chữa các bệnh đường hô hấp như holao, viêm phế quản, hen suyễn,…
- Làm giảm lượng acid tiết ra bên trong dạ dày, giúp các vết loét của dạ dày bị vô hiệu hoá và phục hồi tổn thương nhanh chóng
- Thuộc top thảo dược hàng đầu giúp người bệnh kiểm soát đường máu. Ngăn cản tối đa những lượng đường có trong đồ ăn và nước uống như soda, bánh kẹo, đường cát, đường phèn,…
- Cả 3 hoạt chất acid gallic, ester ethyl, steroid giúp diệp hạ châu có tác dụng giảm đau gấp 3 lần các loại thuốc morphin và indomethacin
- Theo nghiên cứu đến từ Nhật Bản, con người đã phát hiện cây chó để có khả năng tăng cường hệ miễn dịch vượt trội. Đặc biệt là ức chế được sự phát triển của HIV-1
- Người dùng hạ châu cảm thấy dễ chịu ở đường tiêu hoá và ngày càng ăn ngon miệng hơn. Bởi lẽ nó có chức năng kích thích trung tiện, giảm loét dạ dày, trị kiết lỵ, viêm đại tràng, táo bón,…
- Một số hoạt chất không cho tinh thể calcium oxalate hình thành, mở đường cho các viên sỏi đi ra khỏi cơ thể qua đường tiết niệu một cách nhẹ nhàng
- Khả năng diệt khuẩn ngày càng tăng cao, loại bỏ được viêm nhiễm vùng kín, bệnh lậu, giang mai,…
- Đào thải các axit uric ngăn chặn biến chứng đau nhức do bệnh gout gây nên
- Ngăn chặn sự xâm nhập của tế bào ung thư phòng ngừa bệnh ung thư vú, ung thư cổ tử cung
- Chất đắng trong diệp hạ châu có tác dụng bảo vệ gan, kháng virus viêm gan B và gia tăng lượng glutathione giúp gan khỏe mạnh
Cách sử dụng cây diệp hạ châu
Dùng thuốc hạ châu tiêu độc
- Cách 1: Giã nát lá diệp hạ châu, chắt ra lấy phần nước và cho thêm một ít muối vào. Uống nước kết hợp với việc lấy bã đắp lên chỗ bị sưng đau, mụn nhọt
- Cách 2: Giã nát diệp hạ châu, lá thồm lồm, đinh hương rồi đắp lên vết thương hở
>> Bạn có thể quan tâm các cây thuốc trị ngứa trong đông y
Thuốc thải độc gan
- Cách 1: Sắc lấy nước hạ châu, chi tử, nhân trần, hạ khô thảo và sài hồ 12g
- Cách 2: Sắc thuốc cây chó đẻ, chi tử và mã đề thảo
- Cách 3: Diệp hạ châu, vỏ bưởi khô, bồ bồ, hậu phác, thổ phục linh, tích huyết thảo, chi tử, rễ đinh lăng, vỏ cây đại
Chế biến diệp hạ châu thành thuốc thông huyết
- Cách 1: Giã nhỏ và vắt lấy nước lá diệp hạ châu và mần tưới
- Cách 2: Giã hỗn hợp lá chó đẻ và một ít vôi tôi đắp lên miệng vết thương
Thuốc trị sốt rét
- Bài 1: Sắc thuốc diệp hạ châu, ô mai, thường sơn, dây gân, dây cóc, dạ giao đằng, thảo quả, lá mãng cầu tươi và binh lang
- Bài 2: Chỉ cần đun lấy nước hạ châu và cam thảo đất
- Bài 3: Tán bột hạ châu, cỏ nhọ nồi và xuyên tâm liên, sau đó pha nước uống
Bạn có thể dùng diệp hạ châu để chữa bệnh và tăng cường sức khỏe. Tuy nhiên với liều lượng sử dụng hợp lý sẽ ngăn chặn nguy cơ gây ra tác dụng phụ. Theo khuyến cáo thì đối với loại cây chó đẻ khô hay tươi đều không được vượt qua 40g dược liệu. Nên tham khảo thêm ý kiến của các bác sĩ để đảm bảo an toàn và hiệu quả.
Một số lưu ý khi sử dụng cây chó đẻ
- Diệp hạ châu khiến người bệnh bị tiêu chảy, đau bụng, buồn nôn nếu dùng cho đối tượng đang dùng thuốc huyết áp
- Không nên dùng cho phụ nữ mang thai và trẻ em dưới 2 tuổi
- Dùng hạ châu quá nhiều sẽ ảnh hưởng đến khả năng sinh lý ở nam giới
- Những người không nên dùng cây chó đẻ là: bệnh nhân bị tiểu đường, người dùng thuốc chống đông máu, bệnh nhân chuẩn bị phẫu thuật và cuối cùng là cơ thể đang điều trị bệnh bằng thuốc tây
Tuy diệp hạ châu là cây mọc hoang nhưng chứa rất nhiều hoạt chất có lợi cho sức khỏe. Người bệnh có thể tham khảo và áp dụng cho quá trình điều trị. Đồng thời cần hỏi trước ý kiến từ bác sĩ để kịp thời xử lý đối với các tình huống xấu nhất có thể xảy ra.
