Cà gai leo là một loại thảo dược được sử dụng rất nhiều trong trong y học cổ truyền. Vậy nên, thuốc cà gai leo khá phổ biến và chúng cực kì nổi tiếng dùng để điều trị những bệnh liên quan đến gan. Vậy cà gai leo có tác dụng và cách dùng như thế nào? Hãy cùng Việt Fresh khám phá ngay qua bài viết sau nhé.
Tổng quan về cà gai leo
Cà gai leo là gì?
Cây cà gai leo là loại cây cực kì quen thuộc và được trồng nhiều ở các khu vực như miền Bắc và Trung Việt Nam. Loại cây này còn cực kì phổ biến với những tên gọi khác như là cà gai dây, cà lù hay cà vạnh và Solanum procumbens là tên khoa học của chúng. Loại cây này thuộc họ cà và thường thấy chúng ở các nước như Lào, Campuchia, Trung Quốc.
Đặc điểm nhận dạng
- Không quá lớn và mọc leo lên những thân cây khác hoặc mọc lan phía dưới mặt đất, chia thành nhiều nhánh và nhiều cành và dài tới 6m
- Thân cây nhắn bóng, khi già sẽ hóa gỗ, dọc thân có gai cong
- Lá xanh hình bầu dục và mọc so le nhau, gai nằm ở mặt trên của lá còn phía dưới lại phủ lông trắng
- Hoa thì thường có màu tím hay màu trắng và chúng mọc thành nhiều chùm, hoa thường có đợt nở vào tháng 4-6 hàng năm
- Quả của cà gai leo có hình cầu, khi chín thì mang màu đỏ vô cùng đẹp mắt và có cuống dài
Phân loại
- Loại hoa trắng: sẽ được chế biến thành các nguyên liệu trong nhiều bài thuốc
- Loại hoa tím: loại này sẽ có những dây lớn nên thường dùng cây cảnh hay hàng rào
- Cà gai leo khô: khá quen thuộc tronh Đông y, thảo dược này sẽ được mang đi phơi hoặc sấy khô rồi dùng làm thuốc và bảo quản dễ dàng hơn
- Cà gai leo tươi: Đây là loại cây tươi, xanh và còn nhiều nước nhưng phải dùng ngay chứ không được để lâu
Thành phần hóa học
Thuốc cà gai leo thường được dùng từ rễ và cành. Bên cạnh đó, trong rễ và lá của loại thảo dược này có chứa các dưỡng chất như cholesterol, lanosterol, β-sitosterol, dihysrolanosterol. Bên cạnh đó, rễ cũng có 3β-hydroxy-5α-pregnan-16-one và solasodenone đều có cả cả rễ và lá Viện dược liệu đã phân tích những thành phần hóa học trong cây và chỉ ra nó có chứa các alkaloid,saponin, flavonoid, axit amim,.. đều là chất chống oxy hóa
Những bài thuốc cà gai leo nổi tiếng
- Chữa phong thấp: Bạn cần chuẩn bị 6g các loại như rễ cà gai leo, rễ của cây xấu hổ, kê huyết đằng cỏ tranh, mỗi vị 6g và tiến hành mamg đi rửa sạch rồi sắc lấy nước uống
- Giải rượu: Thuốc cà gai leo có khả năng chữa trị ngộ độc rượu khá tốt. Chuẩn bị 100g cà gai leo dạng đã phơi khô sắc cùng với 400ml và sắc còn 150ml. Nên uống hết trong ngày và dùng ngay khi nước còn ấm nóng. Bạn hãy đưa cho người bị say rượu uống và sẽ giảm hẳn đi triệu chứng đau đầu, mệt mỏi
- Chữa viêm gan: Dùng cà gai leo mật nhân đun sôi trong vòng 15 phút để sắc lấy nước và dùng mỗi ngày. Với bài thuốc này bạn sẽ giảm hẳn đi các tình trạng vàng da và còn tăng sức đề kháng cho cơ thể
- Trị xơ gan: Những nguyên liệu đó là có an xoa, bán chi liên và cà gai leo. Mang chúng đi rửa sạch rồi đun sôi đến khi chỉ còn 1 nửa lượng nước thì bắc xuống. Vị thuốc này có thể trị xơ gan cổ trướng.
- Nước cà gai leo: Thuốc cà gai leo có sắc nước sao cho đúng khá quan trọng để điều trị bệnh. Hãy dùng cà gai leo khô để bảo quản tốt và có thời hạn dùng lâu dài mà không lo mất đi các chất dĩnh dưỡng. Bạn đun sôi nước và vặn nhỏ lại để tầm 10 phút cho nước cạn bớt là được.
- Tăng đề kháng: Cùng với cây xạ đen thì bạn có thể làm nước uống để tăng cường khả năng thải độc cho gan, mát han và làm quy trình lưu thông máu được diễn ra suôn sẻ hơn. Ngoài ra, đây cũng là dược liệu dùng để an thần và giảm đau hiệu quả.
- Hạ men gan: Thuốc cà gai leo và diệp hạ châu sẽ có tác dụng điều trị viên gan B và làm hạ men gan, ổn định cho cơ thể. Sau đó mang đi sao đến khi chúng vàng và khô lại thì sắc thành nước uống.
- Giải độc rắn cắn: Mang 20 g cà gai leo đi rửa sạch và giã nát hay xay nhuyễn chúng ra để lấy được phần nước cốt, rồi dùng bã đắp lên vết rắn cắt sẽ rất hiệu quả, giảm đau và đào thải độc dược
Lợi ích của thuốc cà gai leo
Giải độc gan
Giải độc gan cà gai leo khá hiệu quả vì chiết xuất của thuốc cà gai leo có chứa các hoạt chất có tác dụng tuyệt vời trong thải độc và bảo vệ gan. Tác dụng này đã được tiến sĩ Nguyễn Phúc Thái đề cập rằng các chất có trong thuốc cà gai leo sẽ giúp bảo vệ gan chống lại chất độc TNT đồng thời còn cải thiện các triệu chứng của gan khi bị tổn thương. Đây cũng là thực phẩm giải rượu rất tốt giúp loại bỏ đi tình trạng đau đầ, chóng mặt khi say
Chữa viêm gan B
Ngoài tác dụng giải độc gan cà gai leo thì loại cây có nhiều hoạt chất, đặc biệt là glycoalkaloid có khả năng điều trị viêm gan virus nói chung và viêm gan B. Bên cạnh đó, việc sử dụng thuốc cà gai leo trong điều trị bệnh cũng giúp cải thiện hệ thống miễn dịch cùng với các triệu chứng viêm gan. Bạn sẽ nhận thấy các tình trạng như chán ăn, mệt mỏi, vàng da được cải thiện đáng kể.
Ngăn ngừa ung thư
Dịch chiết từ thuốc cà gai leo cũng được chứng minh rằng là có khả nănh ức chế một số các tế bào ung thư ung thư gan, ung thư cổ tử cung… Ngoài ra, nó còn ức chế gen sinh ung thư do virus. Không chỉ y học cổ truyền mà y học hiện đại cũng đã chỉ ra rằng cà gai leo có tác dụng rất tốt trong việc điều trị các bệnh về gan, làm tái tạo tế bào gan, kháng viêm mạnh mẽ
Chữa phong thấp
Thuốc cà gai leo còn có một công dụng tuyệt vời đó là chữa phong thấp. Bởi vì trong loại cây này đều chưa những thành phần chính đó là calkaloid và tinh bột cùng với flavonoid có trong rễ cây và phần dây sẽ có khả năng giúp điều trị phong thấp. Bên cạnh đó, loại cây này cũng sẽ chữa sâu răng hay các vấn đề về đau nhức khá hiệu quả
Tăng cường hệ tiêu hóa
Cây cà gai leo sẽ giúp tăng cường chức năng tiêu hóa và hỗ trợ điều trị đau dạ dày và táo bón. Các thành phần hóa học như alkaloid, flavonoid và saponin, có tác dụng kích thích tiêu hóa và tăng cường chức năng ruột. Ngoài ra, những chất chống oxy hóa này cũng giúp bảo vệ niêm mạc dạ dày và ruột, ngăn ngừa các bệnh về đường tiêu hóa.
Chữa ho gà, đau xương khớp
Trong những bài thuốc từ xa xưa thì cà gai leo đã là một nguyên liệu rất tốt để điều trị bệnh ho gà ở cả trẻ em và người lớn. Do các thành phần hoạt tính tốt cho sức khỏe có trong cây nên loại thảo mộc này có cũng có khả năng kháng viêm, là, giảm đau nhức cơ thể. Cây có vị hơi đắng cùng với tính ấm nên sẽ có tác dụng tốt trong việc điều trị bệnh đau nhức xương khớp
Những điều cần chú ý khi dùng cà gai leo
- Cà gai leo có thể sẽ ảnh hưởng đến tuyến vú và các dinh dưỡng của em bé. Do đó, bạn phải hỏi ý kiếncủa bác sĩ trước khi dùng loại cây này.
- Loại thảo mộc cũng đôi khi tương tác xấu với một số loại thuốc. Để đảm bảo tính an toàn và mang lại hiệu quả sử dụng thì tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi dùng
- Tuyệt đối không dùng loại dược liệu này cho trẻ rem dưới 6 tuổi vì hệ tiêu hóa cũng chúng chưa phát triển hết nên đôi khi sẽ gây ra tình trạng đau bụng, cơ thể mệt mỏi
- Đừng nhầm lẫn giữa vì cà gai leo khá giống với những loại cà khác như cà tàu, cà độc dược và các loại cà dại. Nhất là nếu bạn không có các kiến thức chuyên môn thì sẽ không biết cách sơ chế và gây ảnh hưởng đến sức khỏe
- Nên mua thuốc cà gai leo ở những nơi uy tín, có chất lượng cao và xuất xứ rõ ràng
- Uống cà gai leo có hại dạ dày không? Nước từ thảo dược này rất thơm ngon và có chút the, chúng không hề gây kích ứng và tổn hại đến dạ dày. Nhưng bạn nên dùng sau khoảng 30 phút
Tổng kết lại, cây cà gai leo là một loại thảo dược quý được dùng cả trong Đông y và cả trong y học hiện đại. Việc sử dụng cây này để điều trị bệnh nên được thực hiện dưới sự giám sát của các chuyên gia y tế và nên cân nhắc cẩn thận khi dùng tại nhà nhé.
